Xôi ngũ sắc, là một món ăn đặc sản truyền thống của vùng Tây Bắc Bộ, đây là một loại xôi không chỉ ngon và đẹp mắt mà nó còn mang rất nhiều ý nghĩa tươi đẹp trong nền văn hóa ẩm thực Tây Bắc. Món ăn này thường được xuất hiện trong các dịp lễ, Tết, cưới hỏi hoặc những ngày trọng đại, với năm màu sắc tượng trưng cho ngũ hành.
Và để nấu được xôi ngũ sắc chuẩn vị truyền thống, thì người nấu cần phải biết và hiểu rõ về nguyên liệu cũng như quy trình nấu chuẩn. Hôm nay, trong bài viết này Cách nấu sẽ chia sẻ đến bạn cách nấu xôi ngũ sắc chuẩn hương vị truyền thống. Cùng bỏ túi ngay nhé!
Mục lục [Hiển thị]
Nguyên liệu để làm xôi ngũ sắc
- Gạo nếp (ưu tiên loại gạo nếp cái hoa vàng)
- Nguyên liệu tạo màu: Lá gừng, lá dứa hoặc hoa đậu biết (màu xanh lá hoặc màu xanh dương đậm); Lá cẩm tím (màu tím); Củ nghệ hoặc quả dành dành (màu vàng); Lá cẩm đỏ (màu đỏ); Màu trắng đặc trưng từ gạo
- Gia vị: Muối, muối vừng,..
Cách nấu xôi ngũ sắc
- Bước 1: Sơ chế nguyên liệu
Ngâm gạo nếp với nước ấm từ 3 - 4 tiếng hoặc ngâm qua đêm đều được, sau đó vo lại với nước rồi vớt ra để ráo.
Lưu ý : Khi ngâm nên cho 1 chút muối vào để hạt gạo không bị vỡ vụn. Đối với các loại nguyên liệu tạo màu bạn cần nhặt và loại bỏ những phần hỏng sau đó rửa sạch để riêng.
- Bước 2: Chuẩn bị nước tạo màu
Cho toàn bộ lá cẩm tím và lá cẩm đỏ đun sôi với lượng nước vừa đủ với lá, (lưu ý: không nên đun chung, mà nên tách riêng ra đun thành 2 lần với 2 màu khác nhau).
Tiếp đến, cho củ nghệ vào cối, dã nát rồi lọc qua lấy phần nước và loại bỏ phần bã (có thể dùng máy xay)
Lá gừng thì đem đi dã nát, rồi lọc lấy phần nước và loại bỏ phần bã.
Lưu ý : Nước cốt của củ nghệ và lá gừng rất ít, bạn có thể cho thêm 1 bát con nước lọc vào khuấy đều rồi mới tiến hành bước lọc lấy nước.
- Bước 3: Ngâm gạo với nước tạo màu
Với bước ngâm gạo nếp tạo màu này, bạn nên chia gạo thành 5 phần điều nhau và ngâm lần lượt với từng phần nước cốt vừa làm từ 1 - 2 tiếng, rồi vớt ra để ráo nước. Nên nhớ có một phần gạo để riêng để tạo màu trắng nhé.
- Buớc 4: Hấp xôi
Chuẩn bị một chiếc nồi hấp hoặc cái xửng hấp, sau đó đổ 1 - 1.5 lít nước xuống phía dưới đáy, phía bên trên nồi hấp bạn đặt một mảnh lá chuối nhỏ hoặc 1 tờ giấy nến vào (có thể cho gạo vào trực tiếp). Rồi bạn cho lần lượt từng phần gạo đã ngâm vào nồi, dàn điều ra và hấp với lượng lửa vừa, cho đến khi xôi dẻo chín thì tắt bếp. Thời gian để gạo chín từ 30 - 45 phút.
Lưu ý : Trong quá trình hấp bạn nên thường xuyên mở vung để kiểm tra xôi, dùng khăn sạch lau khô những hơi nước đọng lại trên vung để tránh bị nhão xôi.
Thưởng thức thành phẩm
Xôi ngũ sắc sau khi chín, sẽ có mùi thơm thoang thoảng của gạo nếp, cùng với 5 màu sắc siêu đẹp. Còn khi ăn ta sẽ cảm nhận được độ dẻo, thơm của gạo nếp và các loại nguyên liệu tạo màu rất hấp dẫn. Để tăng thêm hương vị thì bạn có thể ăn kèm hoặc chấm cùng với muối vừng, thịt trâu/lợn gác bếp.
Cách trình bày xôi ngũ sắc đẹp mắt
Khi xôi chín, xếp từng màu thành hình tròn, hình bông hoa hoặc xếp theo từng lớp xen kẽ. Hoặc cũng có thể dùng khuôn ép xôi thành hình hoa, trái tim để tạo sự hấp dẫn hơn.
***Lưu ý khi làm xôi ngũ sắc
- Nên chọn loại gạo nếp ngon, chất lượng và có độ mềm dẻo nhất định.
- Nên hấp với lượng lửa vừa tránh việc xôi bị cháy, bị khô hay bị nhão
- Trong trường hợp nhà bạn không có nồi hấp thì bạn vẫn có thể hấp xôi trong nồi cơm điện đều được.
Hiểu rõ hơn về món xôi ngũ sắc
Xôi ngũ sắc là một món truyền thống của hầu hết người dân thiểu số vùng Tây Bắc, sau này dần dần phổ biến và được nhiều du khách biết tới, trở thành một món ăn đặc trưng vùng Tây Bắc. Xôi ngũ sắc truyền thống có tổng cộng 5 màu cơ bản: Màu trắng, vàng, đỏ, tím, xanh lá, tượng trưng cho 5 ý nghĩa tươi đẹp.
- Màu trắng: Tượng trưng cho sự trong trắng, thuần khiết
- Màu vàng: Tượng trưng cho sự ấm cúng, no đủ, mong cầu một cuộc sống hạnh phúc, đầy đủ về cả mặt “cơm - áo - gạo - tiền”.
- Màu đỏ: Thể hiện sự mong ước, khát vọng tươi sáng đến một cuộc sống tốt hơn.
- Màu tím: Tượng trưng cho sự trù phú, nhiều của cải, đất đai, mong cầu một năm mùa màng bội thu.
- Màu xanh: Tượng trưng cho sự hòa bình với khung cảnh thiên nhiên tươi mới, cùng hàng cây cối tốt tươi.
>>>Có thể bạn quan tâm:
Và cách gói bánh Tét truyền thống Việt Nam.
Xôi ngũ sắc không chỉ là món ăn đẹp mắt mà còn chứa đựng tinh hoa ẩm thực truyền thống của dân tộc vùng Tây Bắc. Hy vọng với những gì mà Cách nấu vừa chia sẻ sẽ giúp bạn biết được cách nấu xôi ngũ sắc và hiểu rõ hơn về ý nghĩa của từng màu sắc trong xôi là gì, để có thể tự tay làm làm món xôi ngũ sắc thơm ngon ngay tại nhà.
